Wijk bij Duurstede krijgt museum

Wijk bij Duurstede krijgt museum

Het was ooit een gevangenis, een kantoor, politiebureau, gemeenteloket en duizenden mensen gaven elkaar er het ja-woord: het oude stadhuis in Wijk bij Duurstede. Het pand uit de 17e eeuw ligt midden in het stadje aan de Markt. Deze week begint de grootschalige verbouwing van het pand en in juli 2023 moet het gebouw omgetoverd zijn tot Museum Dorestad. “De grootste archeologische schat van ons land komt hier vandaan. Dus dan moet je toch ook een museum hebben?”

In het populaire televisieprogramma Het Verhaal van Nederland dat elke week ruim een miljoen kijkers trekt speelt het Utrechtse stadje een grote rol in aflevering 3. Want Wijk bij Duurstede was waarschijnlijk ooit Dorestad: de grootste en rijkste handelsplaats in de 8e en 9e eeuw. Alleen is er op papier weinig bewaard gebleven uit die tijd, zodat critici nog altijd van mening verschillen over of Dorestad wel écht op deze plek lag.

Voor Martin Vastenhout (59) is daar echter geen twijfel over mogelijk. Wijk bij Duurstede was gewoon Dorestad. “Toen ze hier in de 19e eeuw allerlei botten gingen opgraven om er kalkpoeder van te maken viel het op dat er wel heel veel botten in de grond lagen. Toen pas kwamen de eerste serieuze opgravingen. Dorestad is daarom een beetje het Atlantis van ons land, het gezonken continent dat nooit is teruggevonden.”

Martin Vastenhout komt oorspronkelijk uit Rijswijk bij Den Haag, maar woont al 22 jaar in Wijk bij Duurstede. Hij is ook al 10 jaar betrokken bij het Museum Dorestad dat eerder een vestiging had in de Muntstraat, maar die vestiging sloot in 2014 de deuren. Daarnaast werkt hij als coördinator landgoederen bij de gemeente Utrecht.

Pas nadat in de 19e eeuw die opvallende hoeveelheid botten werden gevonden, kwamen de eerste voorzichtige aanwijzingen dat Wijk bij Duurstede 1000 jaar geleden weleens iets anders kon zijn geweest dan het rustige, pittoreske stadje dat het nu is. Jarenlang werd er in en rond de stad opgravingen gedaan en kwam de één na de andere archeologische schat naar boven. Met als hoogtepunt de Fibula van Dorestad, één van de grootste archeologische vondsten van Nederland. Het sieraad is slechts 8,5 cm groot, maar van goud en rijk versierd met edelstenen en parels. Twee spelende jongens vonden de schat in een oude put in 1978. Het sieraad ligt in het archief van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.

Eigenlijk ongelofelijk dat deze stad nu al sinds 2014 zonder museum zit, vindt Martin. Jarenlang gesteggel over geld, beschermde vleermuizen en een rechtszaak van een buurman zorgden voor flink wat vertraging, maar nu gaat de verbouwing toch echt beginnen. “Dorestad is een wereldwijd bekend fenomeen en de grootste archeologische schat van ons land komt hier vandaan. Dan moet je als stad toch wel een museum hebben?” zegt Martin verbijsterd. “Toch ben ik pas écht blij als we het lintje straks doorknippen, want er moet nog veel gebeuren.”

Het pand moet eerst volledig worden aangepast aan de eisen van deze tijd. Vanuit een Europese subsidie voor de ontwikkeling van plattelandsgebieden komt het grootste deel van het geld beschikbaar en de gemeente betaalt de verbouwing van het stadhuis. De 17e eeuwse trappen zijn smal, steil en niet geschikt voor invaliden, dus er komt aan de zijkant van het pand een nieuwe ingang. En aan de achterkant komt een liftschacht en modern trappenhuis. In de nok op zolder komt de publiekstrekker, de Dorestad Experience: een interactieve animatiefilm met licht- en geluidseffecten die je bekijkt vanuit een houten schip. De oude raadzaal blijft beschikbaar voor trouwerijen en ook de VVV krijgt weer een plekje in het pand.

 

Dat schip wordt binnenkort gebouwd door de vrijwilligers die ook verantwoordelijk waren voor de bouw van het vikingschip Dorestat-1 die in de haven van Wijk bij Duurstede ligt. “Straks kunnen mensen eerst naar het museum en daarna een tochtje maken met het schip door Dorestad. Mooi toch?” Martin ziet het al helemaal voor zich. Met grote armgebaren loopt hij rond op de zolder van het stadhuis en schetst hij hoe het museum er straks uit gaat zien. “Tja, geschiedenis is toch verhalen vertellen hè? Iedereen vond geschiedenis vroeger leuk als je leraar goed en spannend kon vertellen toch?”

De grote vraag is natuurlijk: komt de beroemde fibula van Dorestad ook naar het museum? “Dat zou natuurlijk wel fantastisch zijn. Maar qua beveiliging en verzekeringen is dat niet te doen. Dat is zo’n kostbare schat, dat kunnen we niet betalen”, denkt Martin. “Maar wie weet…”

Gerelateerd aan:

Reacties

Scroll naar boven