Kindersmederij in Driebergen zoekt nieuw onderkomen

De ruimte is gevuld met steenkooldampen, het geluid van hamers op staal is soms oorverdovend, maar de populariteit is er niet minder om: de kidsclub van smederij De Smidse in Driebergen is een succes. Kinderen van 9 tot 16 jaar leren daar de beginselen van het ijzersmeden. Er is zelfs een wachtlijst, maar er is één probleempje: het huurcontract loopt eind december af en er is nog geen nieuwe locatie gevonden. “Het is best moeilijk om iets geschikts te vinden, want er zijn nogal wat randvoorwaarden.”

Terug naar de 19e eeuw

Eén van die randvoorwaarden is de onmiskenbare stank en rook van een ambachtelijke smederij. Want de steenkoolvuurtjes ruik je, ondanks alle afzuigfilters, toch een beetje. Het is weliswaar een nostalgische luchtje waardoor je je terug waant in de 19e eeuw, maar niet iedereen zit daar op te wachten. Daarnaast is het kleine bedrijfje niet in staat om de commerciële huurprijzen te betalen.

“Eigenlijk willen we het liefst ergens een hoekje op een landgoed of bij een fort in het buitengebied” zegt Erik Lemmens (66), eigenaar van de smederij. “Waarvan de landgoedeigenaar zegt: ja, dit past bij ons.” De huidige locatie van de smederij is overgenomen door een zorginstelling die er tijdelijke woningen gaat neerzetten voor cliënten. “De oude boerderij blijft staan, maar alle schuren worden afgebroken. En ze hadden geen interesse om met ons verder te gaan.”

De leerlingen van vandaag zijn Nino, Lev, Tijn, Berend en Benjamin. Ze zijn allemaal 11 jaar oud en lopen in een overall, hebben een leren schort voor en grote handschoenen aan. En dat is ook wel nodig, want een gloeiend hete ijzeren staaf gaat al snel richting de 1000 graden Celsius. Tijn is bezig met een haak om zijn jas aan op te hangen. Berend legt de laatste hand aan een pikhouweel en Lev maakt een houtbijl. “Ik hou van vuur en van slaan op ijzer. Dus dit is de ideale combi”, zegt Lev.

Is dat allemaal niet levensgevaarlijk? “Er is eigenlijk nog nooit iets fout gegaan in alle jaren dat ik hier werk” zegt docent Marco ’t Lam (50). “Tijdens de eerste lessen leren de kinderen de basisregels en maken ze samen een vuur. Zo leren ze ook de gevaren van het smeden. Het lijkt misschien heel gevaarlijk, maar het valt dus best mee.”

Zwaard

Marco moet zijn kersverse leerlingen wel een beetje afremmen in het begin van de cursus. Want vrijwel elke 11-jarige wil een zwaard maken. En dat is best moeilijk. “Dus we beginnen met een haak of een pook, zodat je de basistechnieken kan leren. Smeden gaat langzaam, dus je moet ontzettend veel geduld hebben, maar uiteindelijk behoort een eigen zwaard maken zeker tot de mogelijkheden.”

Focus en discipline

In kleine steenkoolvuurtjes die worden aangewakkerd door een handpomp zijn de jonge smids bezig om het ijzer zo heet te maken dat er met een flinke hamer vorm in kan worden geslagen. “Het is een prachtig en oud ambacht, maar het belangrijkste is dat de kinderen er veel van leren. Focus, concentratie, discipline” zegt Erik, terwijl hij Lev helpt met het smeden van een bijl. Het maken van een simpel voorwerp is een langdurig proces en het kan ook mislukken. “Dus af en toe wordt er weleens een traantje weggepinkt, maar dan beginnen we gewoon opnieuw.”

Rugzakje

Vooral volwassenen doen het smeden als hobby, maar voor kinderen heeft het een extra functie. “Je ziet hier veel kinderen die het op school wat moeilijker hebben. Bijvoorbeeld door dyslexie, autisme of een ander labeltje. Op school lopen ze dan vaak op hun tenen, maar ze blijken vaak heel handig met hun handen. Ze komen hier tot hun recht en dat geeft veel voldoening.”

Vertrouwen

Erik heeft er wel vertrouwen in dat hij een nieuwe locatie gaat vinden voor de smederijschool. “Ik ben met verschillende landgoederen in gesprek. Die zijn er volop in deze omgeving en we hebben de tijd misschien mee, want oude ambachten zijn weer hip. Ik hoop dat er iemand op ons pad komt die zegt: dit mooie werk mag niet zomaar verdwijnen.”